نسبت تألیفی: تحقیق و تصحیح رسالۀ تألیفیه اثر ابواسحاق کوبنانی

Authors

Abstract:

واسطۀ هارمونیک، که از نسبت تألیفی یا همان نسبت هارمونیک به دست می‌آید، در کنار دو واسطۀ حسابی و هندسی، سه مقدار متوسط اصلی در ریاضیات قدیم را مشخص می‌کردند. در مقالۀ پیش رو قصد داریم تا جایگاه و تاریخچۀ این نسبت را در طول زمان مشخص کنیم. بنا بر این در بخش اول این نسبت و روابط منتج از آن معرفی می‌شوند. در بخش دوم تاریخچۀ مرتبط با این نسبت بیان می‌شود. در بخش سوم رسالات به جامانده از دورۀ علم اسلامی که به طور جداگانه به این نسبت مربوط می‌شوند معرفی می‌شوند. در بخش چهارم اطلاعات لازم در بارۀ کوبنانی و رسالۀ تألیفیه بیان شده است. در بخش پنجم متن تصحیح شدۀ رسالۀ تألیفیه اثر ابو اسحاق کوبنانی که مهم‌ترین اثر در این زمینه است به همراه توضیحات ریاضی آن آمده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تصحیح و تحقیق رسالۀ تحریر الدلائل فی تقریر المسائل اثر اثیرالدین ابهری

اثیرالدین ابهری را رساله‌ای‌ است که در نسخه‌شناسی‌ها با نام «ثمانی‌عشرة مسئلة فی الکلام» یا «المسائل» شناسانده شده است، ولی برپایۀ یافتۀ ما نام اصلی آن «تحریر الدلائل فی تقریر المسائل» است. این رساله، که گویا تنها نوشتۀ کلامیِ تاکنون‌ـ‌شناخته‌شدۀ اوست، دربردارندۀ هجده مسئلۀ کلامی ا‌ست که بیش‌وکم با بیست مسئله‌ای که غزالی در تهافت‌الفلاسفة پیش می‌کشد همخوانی دارند. ابهری در بیش‌ترِ این مسئله‌ها از...

full text

تصحیح رسالۀ «ده قاعده» اثر میرسیدعلی همدانی

رسالۀ «ده قاعده»، رساله‌ای است مختصر به زبان فارسی از میرسیدعلی همدانی، عالم و عارف قرن هشتم قمری، دربارۀ راه‌های رسیدن به خدا و تشریح مراحل و قواعد دهگانۀ آن از نظر متصوفه، یعنی توبه، زهد، توکل، قناعت، عزلت، ذکر، توجه، صبر، مراقبه و رضا که برخی از محققان آن را ترجمۀ اصول‌العشرۀنجم‌الدین کبری دانسته‌اند. تنها تصحیح موجود از این رساله، مربوط به شش دهۀ قبل است که مارین موله، ایر...

full text

تصحیح و تحقیق رسالۀ تحریر الدلائل فی تقریر المسائل اثر اثیرالدین ابهری

اثیرالدین ابهری را رساله ای است که در نسخه شناسی ها با نام «ثمانی عشرة مسئلة فی الکلام» یا «المسائل» شناسانده شده است، ولی برپایۀ یافتۀ ما نام اصلی آن «تحریر الدلائل فی تقریر المسائل» است. این رساله، که گویا تنها نوشتۀ کلامیِ تاکنون ـ شناخته شدۀ اوست، دربردارندۀ هجده مسئلۀ کلامی ا ست که بیش وکم با بیست مسئله ای که غزالی در تهافت الفلاسفة پیش می کشد همخوانی دارند. ابهری در بیش ترِ این مسئله ها از ...

full text

تصحیح و تحقیق رسالۀ «اللامع فی الشکل الرابع» نوشتۀ مجدالدین جیلی

مجدالدین عبدالرزاق جیلی (د. ح. 570 ق.)، برای نخستین بار در تاریخ منطق، در رسالۀ اللامع فی الشکل الرابع به مختلطات شکل چهارم پرداخته است. پیش از او، دنحای کشیش (ح. 800م.) و ابوالفتوح ابن‌صلاح همدانی (د. 548ق.)، معاصر جیلی، مطلقات شکل چهارم را به تفصیل طرح کرده بودند. جیلی در رسالۀ اللامع تنها به موجهات «بسیط» شکل چهارم پرداخته و هیچ اشاره‌ای به موجهات «مرکب» نکرده است. شاگرد او، فخر رازی، نیز تن...

full text

نقدی بر تصحیح و بازخوانی رسالۀ جدلیه

یکی از نگاشته‌ها در ارتباط با مناظره و گفتگوی علمی، رسالۀ مناظرۀ علامۀ بحرالعلوم با یهودیان ذوالکفل است. اصلِ رساله به زبان عربی است که توسط شاگردان مرحوم بحرالعلوم تدوین و نگارش یافته و سپس توسط آیت‌اللّه محمدکاظم هزارجریبی به فارسی برگردان شده است. دست‌نوشت عربی و فارسی این رساله توسط خانم دکتر زابینه اشمیتکه (استاد آلمانی اسلام‌شناسی) و آقای رضا پورجوادی تصحیح و در نشر میراث مکتوب چاپ و منتشر ...

full text

تصحیح و تحقیق رسالۀ «اللامع فی الشکل الرابع» نوشتۀ مجدالدین جیلی

مجدالدین عبدالرزاق جیلی (د. ح. 570 ق.)، برای نخستین بار در تاریخ منطق، در رسالۀ اللامع فی الشکل الرابع به مختلطات شکل چهارم پرداخته است. پیش از او، دنحای کشیش (ح. 800م.) و ابوالفتوح ابن صلاح همدانی (د. 548ق.)، معاصر جیلی، مطلقات شکل چهارم را به تفصیل طرح کرده بودند. جیلی در رسالۀ اللامع تنها به موجهات «بسیط» شکل چهارم پرداخته و هیچ اشاره ای به موجهات «مرکب» نکرده است. شاگرد او، فخر رازی، نیز تن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 1

pages  1- 30

publication date 2015-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023